Bielsk Podlaski będzie trwale pamiętał o społeczności żydowskiej

Dla upamiętnienia społeczności żydowskiej miasta Bielsk Podlaski w 75. rocznicę ich zagłady terenowi położonemu przy skrzyżowaniu ulic Kazimierzowskiej i Adama Kazanowskiego nadana zostanie nazwa Plac Pamięci Żydów Bielskich.

Propozycja tej formy utrwalania i przede wszystkim przywracania pamięci o bielszczanach wyznania mojżeszowego pojawiła się kilka miesięcy temu. Proceder rozpoczęła pielęgnująca lokalną tożsamość Fundacja Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej, przekazując radzie miasta do zaopiniowania wniosek o następującej treści:

„Społeczność żydowska od około 1800 roku stanowiła trwały podmiot naszego miasta. Przed wybuchem II wojny światowej Bielsk Podlaski liczył około 8000 mieszkańców, w tym około 3000 było pochodzenia żydowskiego. W Bielsku Żydzi posiadali 3-4 bożnice, kilka domów modlitwy, łaźnie rytualną, cmentarz, szkoły, dom sierot, organizacje społeczne. Przedstawiciele mniejszości żydowskiej piastowali różne funkcje w samorządzie miejskim (w tym wiceburmistrza i sekretarza), byli radnymi miejskimi. Jak wskazują źródła pisane oraz wspomnienia starszych bielszczan, współżycie społeczności chrześcijańskiej i żydowskiej w Bielsku przebiegało w sposób dobry.

Druga wojna światowa położyła kres istnieniu społeczności żydowskiej w Bielsku. Żydowskich mieszkańców Niemcy wywieźli do obozu śmierci w Treblince w pierwszych dniach listopada 1942 roku. Od tego tragicznego wydarzenia mija równo 75 lat.

Plac, który proponujemy nazwać Placem Pamięci Żydów Bielskich, jest historycznie bardzo związany z żydowskimi mieszkańcami Bielska. W jego najbliższym otoczeniu stała synagoga Sza’rej Zion Beth Midrasz, czyli Bramy Syjonu, obok wybudowana była łaźnia rytualna (mykwa), istniała szkoła żydowska (cheder) oraz żydowski sierociniec. Ulica Kazimierzowska zamieszkana była w przeważającej ilości przez Żydów i dlatego w drugiej połowie XIX wieku nosiła nawet oficjalnie nazwę ulicy Żydowskiej oraz ulicy Bóżniczej.

W naszym mieście oprócz szczątków cmentarza żydowskiego przy ul. Brańskiej oraz tablicy postawionej staraniem Stowarzyszenia Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach w 2010 roku (właśnie na rogu ul. Kazimierzowskiej i ul. Kazanowskiego) – nie ma żadnych śladów po żydowskich mieszkańcach Bielska.

Uważamy, że już najwyższy czas dokonać upamiętnienia, nadając proponowaną nazwę miejscu, tak z Nimi mocno związanemu. W ten symboliczny sposób uczcimy 75. rocznicę zagłady bielskich Żydów.

Podpisano: Prezes Fundacji Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej Barbara Babulewicz”

Uchwała w sprawie nadania nazwy położonemu w centrum miasta Bielsk Podlaski, nieopodal Pływalni Miejskiej „Wodnik”, placowi podjęta została na ostatnim posiedzeniu miejskich radnych.