Bielsk Podlaski. Trwają Dni Kultury Żydowskiej

Zorganizowane przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej wydarzenie odbywa się na trzech płaszczyznach – historycznej, kulturalnej i społecznej. Pierwszy dzień praktycznie w całości skupił się na historii, która dla społeczności żydowskiej w naszym mieście rozpoczyna się kilkaset lat temu. Bielszczanie mieli okazję udać się w historyczną wędrówkę śladami bielskich Żydów oraz wysłuchać wspomnieć z pobytu w Izraelu Zbigniewa Romaniuka.

Dni Kultury Żydowskiej stanowią wydarzenie, które w szerokiej skali okazuje szacunek przeszłości miasta i jego mieszkańców. Przywracanie pamięci o bielskich Żydach niesie ze sobą pielęgnowanie dziedzictwa wielokulturowości i otwartości, ponieważ Bielsk Podlaski, jak i cały region, to jeden z lepszych przykładów, jak obok siebie żyli przedstawiciele różnych narodów, wyznań, języków i kultur.

 „Dni Kultury Żydowskiej organizowane są po raz drugi. Myślę, że nie po raz ostatni, bo jak widać są osoby, które mają wiele pomysłów, a zaangażowane są dzieci i młodzież szkolna oraz organizacje pozarządowe. W tym roku nowość – „Muzeum na kółkach”. Każdy rok będzie coraz trudniejszy, aby coś nowego pokazać, coś innego. W każdym bądź razie ten rok 2017, rok ubiegły, był takim przełomowym, bo wtedy mieliśmy pierwsze Dni Kultury Żydowskiej, ale mieliśmy również wydaną Księgę Pamięci Żydów Bielskich, co jest takim hołdem oddanym tej społeczności, która osiemdziesiąt lat temu, sto, sto pięćdziesiąt lat temu żyła, pracowała i działała w Bielsku Podlaskim dla dobra całego miasta, tego całego okręgu i społeczności, która wtedy tutaj zamieszkiwała. Dni Kultury Żydowskiej to na pewno duża atrakcja dla mieszkańców miasta, ponieważ przez wiele lat w ogóle się o tym nie mówiło. Jeżeli mówimy, że w Bielsku po raz dwudziesty któryś odbywa się taki a taki festiwal to już ludzie wiedzą czego się spodziewać. Natomiast to jest coś takiego o czym przez wiele lat nie wolno było mówić. Nie wspominano o tym, straszono, że wrócą żydzi i zabiorą ulice, domy i tak dalej. Oczywiście ktoś miał interes, żeby tak mówić. Dzisiaj jesteśmy prawie osiemdziesiąt lat po wojnie i trzeba na te sprawy patrzeć rozsądnie, z szacunkiem.  O historii nie wolno zapominać. Trzeba o niej mówić, trzeba wyciągać z niej wnioski, aby złe rzeczy się nie powtarzały. Bielsk Podlaski kiedyś był miastem tolerancyjnym, wielonarodowym, wielowyznaniowym i takim jest i dzisiaj. Trzeba się cieszyć, że potrafimy żyć w zgodzie i szanować się nawzajem. Ale jak będziemy pamiętać o naszych sąsiadach sprzed kilkudziesięciu lat to myślę, że ta tolerancja będzie w nas obecna” – mówi Honorowy Patron wydarzenia Burmistrz Miasta Bielsk Podlaski Jarosław Borowski.

„Muzeum na kółkach”

Bielszczanie jeszcze przez dwa dni będą mogli udać się do „Muzeum na kółkach”. Projekt ten stanowi nowoczesną ekspozycję połączoną z bogatym programem edukacyjnym przybliżającym nam historię dziejów społeczności żydowskiej w Polsce.

„To, co muzeum samo w sobie oferuje to przede wszystkim zaproszenie wszystkich niezależnie od wieku. Wystawa jest tak przystosowana, że każdy może skorzystać. Opowiadamy zarówno o historii lokalnej, ale także ogólnopolskiej Żydów zarówno przed wojną, jak i tych czasach powojennych. Mówimy też bardzo szeroko o kulturze żydowskiej – od perspektywy języka, przez święta żydowskie. Można u nas dotknąć i zobaczyć bardzo wiele judaików czy takich elementów typowych dla codziennego religijnego życia żydowskiego. Na pewno jesteśmy zespołem, któremu można zadawać pytania. Chętnie rozwiniemy każdą z myśli, która się tutaj na naszej wystawie pojawi. Centralnym punktem naszej wystawy jest makieta sztetl, która mówi jak konstruowane były miasta jeszcze na prawie magdeburskim – miasta rynkowe z kompleksem synagogalnym i na przykład cerkiewnym w przypadku Bielska Podlaskiego i interaktywna mapa. Każdy gość, który nas odwiedza może zobaczyć, jak wyglądała siatka ulic w Bielsku przed wojną, które budynki ostały, bądź zostały tylko w pamięci. Mówimy tu o synagodze i innych miejscach, które z tą historią żydowską możemy skojarzyć. Mówimy też sporo o współczesności, czyli jak to dzisiaj jest być Żydem w Polsce. Opieramy się na tekstach współczesnych Żydów spisanych w książce „Katka Reszke – Powrót Żyda”. Jest to taka perspektywa, która mówi nam, czy Żydzi chcą się czuć dobrze w Polsce, jak są odbierani przez innych. Oczywiście nasze muzeum jest też takim zaproszeniem do Warszawy. Wiadomo, że nie każdy do stolicy może przyjechać, więc my przyjeżdżamy do państwa, ale jest to też taka pigułka tego, co na naszej wystawie stałej w Warszawie można zobaczyć. Jesteśmy otwarci, zapraszający i na pewno bardzo serdecznie nastawieni” – mówi Szymon Gotowski, edukator Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie.

Rozstawione na Placu Jana Pawła II muzeum odwiedzać można jeszcze w niedzielę (w godzinach 12:00-18:00) i poniedziałek (10:00-16:00).

Dziś w Bielskim Domu Kultury

Dzisiejszy dzień Dni Kultury Żydowskiej w Bielsku Podlaskim oferuje nam obcowanie z kulturą i religijnością. Od godziny 15:00 będzie można zapoznawać się ze starodrukami Żydowskimi, które udostępnił ze swojej kolekcji Andrzej Weres. Następnie, o 16:00 obejrzymy scenki rodzajowe z życia Żydów, w tym żydowskie wesele, a o 17:00 na sali widowiskowej Bielskiego Domu Kultury, pod dyrekcją Zdzisława Wasilewskiego wystąpi „Kapela Jankiela”.